İnsanlık tarihinin derinliklerine indiğimizde, altının büyülü parıltısına rastlarız. Altın, neredeyse tüm toplumların kültürel ve ekonomik geçmişlerinde kıymetli bir rol oynamış, yalnızca bir bedel saklayıcısı olmaktan çok daha fazlasını temsil etmiştir.
Dayanıklılığı, göz alan rengi, yıllar içinde bilim ve teknoloji geliştikçe hakkında öğrendiklerimiz derken, altın çok uzun vakitler uzunluğu insan hayatının merkezindeki kıymetlerden biri olmayı başarmıştır.
Altının kökenleri, bizi binlerce yıl geriye götürür
Altın, esasen yeraltındaki madenlerden çıkarılan bir elementtir ve kimyasal sembolü “Au” olan bedelli bir metaldir. Altın, dünyanın dört bir yanında çeşitli kültürlerin mitolojilerinde ve tarihlerinde kıymetli bir rol oynamıştır. Beşerler, altının parlak rengi ve dayanıklılığı nedeniyle ona doğal bir bedel atfetmişlerdir.
İlk olarak M.Ö. 3000’lere kadar uzanan tarihî kayıtlarda altının kullanıldığını görüyoruz. Sümerler ve Mısırlılar, altını takı, süs eşyaları ve tapınakların dekorasyonunda kullanmışlardır. Birebir periyotta Mezopotamya’da da altın kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu erken devirlerde altın, süs eşyalarının ötesinde takas aracı olarak da kullanılmıştır.
M.Ö. 500’lü yıllarda Lidyalılar altın ve gümüş alaşımdan oluşan, tarihin birinci ‘parasını’ kullanmaya başladılar. Antik Roma İmparatorluğu devrinde ise altın, para ünitesi olarak kullanılmaya başlamış ve bu, altının ekonomik ehemmiyetini daha da artırmıştır. Roma altını, tarihi olarak dördüncü yüzyıldan itibaren kullanılan solidus isimli altın sikkenin öncülüdür.
Ortaçağ boyunca altın, Avrupa’da kiliselerin, hükümdarların ve soyluların güç göstergesi olarak kullanılmıştır. Altın para, süreç ve takas aracı olarak yaygın olarak kabul görmüştür. Birebir periyotta Asya’da da altın, Çin’den Hindistan’a kadar ticaretin temel taşı olmuştur.
Altın, keşifler sonucu dünya çapında farklı yerlerde çıkarılmıştır. Kaliforniya Altına Atağı üzere tarihi olaylar, altın madenciliğinin ve altın arayışının yükseldiği periyotları işaret eder. Bu devirlerde binlerce kişi, altın bulma umuduyla dünya dört bir yanına göç etti. Bu altın bulma gayretleri, altının dünya ekonomisindeki ehemmiyetini vurgular.
Altın hangi alanlarda kullanılıyor?
Altın yalnızca bir bedel saklayıcısı olarak değil birebir vakitte çok taraflı bir metal olarak da kullanılır. Tarih boyunca kullanım alanları daima artmıştır ve günümüzde bilimden teknolojiye, değerli bir ziynet eşyasından birikim pahasına pek çok istikametiyle kullanılır.
Takı ve Süs Eşyaları: Altın, en bilinen kullanım alanlarından biridir. Altın, takı ve süs eşyalarının vazgeçilmez bir gerecidir. Altının parlak rengi, kolay işlenebilir yapısı ve dayanıklılığı onu takı dizaynında tercih edilen bir seçenek yapar.
Para ve Rezerv: Altın, tarihî olarak para ünitesi olarak kullanılmıştır. Yaklaşık olarak I. Dünya Savaşı sonrasına gelen döneme- kadar da ”altın standardı” modeli ile pek çok ülkenin iktisadı ve para ünitesi direkt altına endeksliydi lakin bu vakit içinde değişti. Altın, ekonomik krizlerde bir itimat limanı olarak görüldüğünden, merkez bankaları ve hükümetler tarafından hala saklanır.
Endüstriyel Kullanım: Altın, elektronik sanayisi, uzay teknolojisi ve tıp alanında kullanılır. İletkenlik özelliği nedeniyle elektronik bileşenlerde kullanılır ve uzay araçlarının yüzey kaplamalarında gözetici bir katman olarak kullanılır.
Sanat ve Kültürel Söz: Sanat dünyasında altın, yüzyıllardır fotoğrafların, heykellerin ve sanat yapıtlarının bir kesimi olmuştur. Sanatta altının yüksek kıymeti, yapıtlara lüks ve kıymet katmıştır.
Medikal Kullanım: Altın, kimi tıbbi uygulamalarda da kullanılır. Bilhassa romatizma ve eklem sorunları için kullanılan altın tuzları üzere özel ilaçların üretiminde kullanılır.
Yatırım: Altın, yatırımcılar için bir paha saklayıcısıdır. Altın çubukları yahut sikke biçiminde yatırım gayeli satılır.
Teknoloji ve Bilim: Altın, bilimsel araştırmalarda ve yüksek teknoloji eserlerinde de kullanılır. Altının döküm kalıpları ve optik özellikleri, bu alanlarda kullanımını sağlar.
Günümüzde altın çok daha önemli
Günümüzde altın hala dünya iktisadında değerli bir rol oynamaktadır. Altın, küresel rezervlerin bir modülü olarak merkez bankaları tarafından tutulur ve birçok ülke için döviz rezervlerinin kıymetli bir bileşenidir. Altının fiyatı, ekonomik belirsizlikler ve krizler sırasında artar, zira beşerler ve yatırımcılar altına itimat duyarlar ve onu bir kıymet saklayıcısı olarak kullanırlar.
Altın, takı tasarımı, sanat ve kültürel söz alanlarında hala ilgi görmeye devam eder. Teknolojide, elektronik eserlerde ve tıpta kullanımı da sürmektedir. Altın madenciliği, dünya genelinde birçok ülkenin iktisadına katkıda bulunan bir bölümdür.
Altın, yalnızca bir bedel saklayıcısı olmanın ötesinde, tarihî, kültürel ve ekonomik bir kıymete sahiptir. İnsanlık için binlerce yıl boyunca pahalı bir varlık olarak kabul edilen altın, günümüzde de hâlâ küresel iktisatta ve insanların günlük ömründe birçok role sahiptir.
Gram altın, külçe altın ve dahası…
Günümüzde altın farklı gayelerle farklı formlarda kullanılıyor. Bunlar ortasında gram altın, külçe altın, reşat altın üzere hayli tanınan olanlar da var.
Örneğin gram altın, altının en saf formu olarak kabul edilir ve 24 ayar altın olarak isimlendirilir. 24 ayar gram altınlar, öteki metallerle karıştırılmadan saf altından yapılır ve bu nedenle ayarı 24’tür. Bu altınlar, küçük gramajlarda bulunur ve çoklukla yatırım hedefli kullanılırlar. Yatırımcılar, gram altını satın alarak kıymetlerini müdafaa ve artırma maksadı güderler. Gram altınlar, ekonomik belirsizliklerin olduğu devirlerde inançlı bir liman olarak görülür ve çoklukla altın borsalarında süreç görür. Ayrıyeten, takı imalinde da kullanılır ve özel günlerde armağan olarak tercih edilir.
Külçe altın, daha büyük tartılarda ve farklı formlarda bulunabilirler ve yatırım maksatlı kullanım için ülküdür. Bu altınlar, ekseriyetle 1 gramdan 1 kilograma kadar değişen farklı gramajlarda bulunur.
Külçe altın, yatırımcılar için altın varlıklarını fizikî olarak saklama ve bedel depolama imkanı sunar. Ayrıyeten, dünya genelindeki altın borsalarında ticarete mevzu olan standart altın formlarıdır. Külçe altınlar, bedelli metallerin milletlerarası pazarda süreç gördüğü birçok ülkede kullanılır. Bu külçelerin özel damgaları ve sertifikaları, altının saflığını ve gerçekliğini doğrular.
Her biri farklı kullanım alanları ve değere sahip olan harem altın, gram altın, reşat altını, cet altın ve külçe altın üzere farklı altınlar, altın dünyasının zenginliklerini yansıtır. Kültürel geleneklerden finansal yatırımlara kadar farklı rollere sahip bu altın cinsleri, beşerler için hem bir kıymet taşıyıcısı hem de bir kültürel sembol olarak kıymetli kalmaya devam ederler.
