Beyaz oda azabı olarak da anılan beyaz azap, aslında büsbütün duyusal yoksunluğu ve izolasyonu amaçlayan bir cins ruhsal azap tekniği. Gelişmiş bir sorgulama tekniği olarak da kullanılıyor.
Deneyimleyenlerin de anlattığına nazaran, birçok fizikî azaptan bile daha makus bir azap tipi. Duyulardan, kimlikten, dış dünyadan mahrum; yalnızca beyazlık…
Beyazlık, karanlığa atılmış üzere hissettirecek cinsten.
Beyaz oda azabına maruz kalan mahkûmlar, görsel olarak beyaz dışında her türlü renkten mahrum. Hücrelerinin duvarları, yeri, tavanı, kıyafetleri… Her yer beyaz. Hatta yemekleri bile beyaz tabakta baharatsız pirinç. Yani neredeyse hiç kokusu yok. Tuvalete gitmek istediklerini ise kapının altından beyaz bir kâğıt kesimi uzatarak söyleyebiliyorlar. Doğal banyoları da büsbütün beyaz.
Odadaki beyaz neon ledler, hiçbir gölge oluşturmayacak formda hücrenin üstüne pozisyonlandırılmış durumda ve işitsel olarak da hücre ses geçirmiyor. Yani rastgele bir sesten ya da toplumsal iletişimden de büsbütün mahrumlar. Gardiyanlar, rastgele bir ses çıkarmamak için yastıklı ayakkabılar giyerek sessizce duruyor.
Neredeyse tüm duyu organları, fonksiyonunu yitiriyor.
Kendinden öbür hiçbir şeyi duyamayan yahut beyazdan diğer hiçbir şeyi göremeyen mahkûmlar, kaldıkları hücrelerin tüm yüzeyleri pürüzsüz olduğu için dokunma duyusunun değişkenliği de vakitle ortadan kalkıyor.
Böyle bir ortamı hayal etmesi bile insanı rahatsız ediyor değil mi? Lakin anlatacaklarımız burada da sonlu kalmıyor, mahkûmların hissettikleri hakikaten müthiş.
Kafanızın saatlerce buzlu bir suya sokulmasını tercih ederdiniz.
Tüm ailesinin, arkadaşlarının, etrafının, dış dünyanın neye benzediğini unutup yalnızca kendi kafalarındaki sesleri dinliyorlar ve saatin hiçbir vakit farkında olmuyorlar. Yalnızca beyaz bir odada yaşıyorlar ve ferdî kimliklerini kaybederek kişiliksizleşiyorlar. Halüsinasyonlara ve psikotik krizlere değinmiyoruz bile.
Daha evvel bu azaba maruz kalan beşerler şu formda tanımlıyor: “Sana vurmalarına gerek kalmıyor, aslında bir müddet sonra kırılmaya başlıyorsun. Genelde her mahkûmun o kırılma anı farklılık gösteriyor. Bazen birkaç saat, bazen birkaç gün, bazen ise haftalar sonra; aklını kaybetmeye başlıyorsun.”
Siyasi rejimi eleştirenler de bu azaba maruz kalıyordu.
İran’da eski bir mahkûm olan Amir Fakhravar, 2004 yılında bu azaba maruz kalmıştı ve kayıtlara, İran’da beyaz azaba maruz kalan birinci kişi olarak geçmişti. Kabahati ise İran rejimini sırf eleştirmekti. Aslında daha evvel de aktivist olduğu için birçok sefer sorguya çekilmişti ve mahpusa atılmıştı.
Söylediğine nazaran, kemikleri kırılacak kadar dövülmüştü ancak hiçbir şey, beyaz oda azabı kadar acı çektirmemişti. 8 ay boyunca bu azaba maruz kaldıktan sonra İran’dan kaçıp ABD’ye kaçmıştı.
Beyaz azap, çoklukla İran’da kullanılıyor lakin Venezuela ve ABD istihbarat servisleri tarafından kullanıldığına dair deliller da var.
Beyaz oda azabı çoğunlukla İran’daki Konutun Hapishanesi’nde, siyasi tutuklulara uygulanıyor. Oradaki tek azap hali bu da değil, kimilerini uykusuz bırakmak için sürekli aydınlatma tutuluyor ve uyku yoksunluğu azabı çekiyorlar.
İşte tüm bu azap çeşitleri, psikolojik azapların fizikî olanlardan çok daha fecî olabileceğini ispatlar nitelikte.
Beyaz oda azabının bahis olduğu bu sinemalara ve dizilere göz atabilirsiniz:
- Rorschach (2022)
- THX 1138 (1971)
- The Brave (10. Bölüm)
